9 Ιουνίου 2012

ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ "ΜΑΝΤΑΛΕΝΑ" ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΠΑΡΟ

Η φωτογραφία είναι από το φύλλο της εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ με ημερομηνία 18.06.1960

Ένας... ξανθός κυκλώνας ενέσκηψε στο νησί της Αντιπάρου τον Ιούνιο του 1960, κατά την εύστοχη παρατήρηση του δημοσιογράφου Στ. Φιλιππούλη, ο οποίος υπέγραφε ρεπορτάζ από τα γυρίσματα της ταινίας "Μανταλένα" στο μικρό νησί των Κυκλάδων, το οποίο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ στις 18.06.1960. Φυσικά, ο "ξανθός κυκλώνας" δεν ήταν άλλος από την πρωταγωνίστρια της ταινίας, την Αλίκη Βουγιουκλάκη, την οποία ωστόσο οι κάτοικοι της Αντιπάρου δε γνώριζαν παρά ως το.... κορίτσι της τσίχλας, καθώς η Αλίκη είχε δανείσει το πρόσωπό της σε συσκευασία της εποχής. Βλέπετε, στην Αντίπαρο δεν είχε ακόμη φτάσει ο ηλεκτρισμός εκείνη την εποχή και οι περισσότεροι κάτοικοι δεν είχαν ποτέ μέχρι τότε παρακολουθήσει οποιαδήποτε κινηματογραφική ταινία, με αποτέλεσμα να αγνοούν ακόμα και την "εθνική σταρ". 
Η απόβαση του κινηματογραφικού συνεργείου έγινε απροειδοποίητα το καλοκαίρι του 1960, όταν μια ομάδα πενήντα ηθοποιών και τεχνικών κατέλαβε το νησί των οχτακοσίων - τότε - κατοίκων, οι οποίοι όχι απλά απέδειξαν πόσο φιλόξενοι ήταν, αλλά βοήθησαν και στην πραγματοποίηση των  γυρισμάτων, ενώ πολλοί συμμετείχαν και ως κομπάρσοι. Το καφενείο της παραλίας είχε μετατραπεί σε εστιατόριο και εντευκτήριο των ηθοποιών και των τεχνικών, ενώ τις συζητήσεις των παππούδων του νησιού απασχολούσαν πλέον τα καλλιτεχνικά δρώμενα αντί των πολιτικών. Ενδιαφέρον έχει ένας διάλογος της Αλίκης Βουγιουκλάκη με κάτοικο του νησιού, όπως μεταφέρεται στο ρεπορτάζ της εφημερίδας, που αποδεικνύει πόσο γνωστή-άγνωστη ήταν η Αλίκη μεταξύ των Αντιπαριανών. Μόλις η Αλίκη πάτησε στο νησί, την πλησίασε ένας ντόπιος και της είπε: "Σε θαυμάζω τόσον καιρό, αλλά τώρα σε γνωρίζω και από κοντά". Σε παρατήρηση του δημοσιογράφου αν τη γνώριζε από τον κινηματογράφο, ο κάτοικος έδωσε αρνητική απάντηση. "Τότε θα με είδατε στο θέατρο" τον ρώτησε η Αλίκη, για να εισπράξει και πάλι αρνητική απάντηση. "Τότε; Μήπως από το ραδιόφωνο;" επέμεινε η ηθοποιός. "Ούτε από το ραδιόφωνο. Σε ξέρουμε από τις τσίχλες. Αλλά μας αρέσεις περισσότερο απ' αυτές" ήταν η απρόοπτη, πλην όμως αποστομωτική απάντηση. 
Το κλίμα ήταν εξόχως φιλικό, όπως αποκαλύπτεται και από το παρακάτω περιστατικό. Σε ένα διάλειμμα των γυρισμάτων η Βουγιουκλάκη προθυμοποιήθηκε να μαγειρέψει ντολμαδάκια, κάτι που προκάλεσε τα περιπαιχτικά γέλια των παρευρισκομένων, οι οποίοι μάλλον δεν πίστευαν στις μαγειρικές ικανότητες της ηθοποιού. "Και δε μου λες παιδί μου Αλίκη, τι ντολμαδάκια θα μας σερβίρεις; Κονσέρβα;" την πείραξε ο ηθοποιός Παντελής Ζερβός, που υποδυόταν τον παπά του νησιού στη "Μανταλένα" ξεγελώντας μάλιστα ορισμένους από τους ηλικιωμένους κατοίκους του νησιού. Τέλος πάντων, για να επανέλθουμε στο θέμα μας, η Αλίκη πείσμωσε, έλα όμως που όντως δεν ήξερε να μαγειρεύει ντολμαδάκια.... Απευθύνθηκε, λοιπόν, διακριτικά στον Φιλιππούλη, όπως τουλάχιστον ο ίδιος μετέφερε στο ρεπορτάζ που είχε την υπογραφή του, μήπως τυχόν γνώριζε εκείνος την συνταγή. Δυστυχώς ούτε ο δημοσιογράφος τη γνώριζε κι έτσι η Αλίκη του ζήτησε να τηλεφωνήσει στο σπίτι της στην Αθήνα, όπου η ηθοποιός επικοινώνησε με τη μητέρα της ζητώντας να μάθει από εκείνη τη συνταγή για το φαγητό που είχε υποσχεθεί στο κινηματογραφικό τιμ, όπως και τελικά έγινε σερβίροντας ντολμάδες μαγειρεμένους από τα χεράκια της! 
Το ρεπορτάζ της εφημερίδας είναι πραγματικά πλούσιο σε αφηγήσεις, όπως για παράδειγμα το περιστατικό με έναν παππού κοντά 90 ετών, το όνομα του οποίου ήταν Κώστας Τριανταφύλλου, ενώ ήταν γνωστός και ως Χόχλας (το παρατσούκλι του). Ο συγκεκριμένος παππούς είδε το συνεργείο να φωτογραφίζεται έξω από το σπήλαιο της Αντιπάρου, και έτρεξε προς το μέρος τους για να φωτογραφηθεί μαζί τους, ενώ μπέρδευε το επίθετο της Αλίκης αποκαλώντας την Γιαβουκλόκλη και Γιαβουκλάκη! Μάλιστα, ύστερα από πρωτοβουλία του Ζερβού, ο παππούς έκανε προξενιό στην "εθνική σταρ" έναν ανιψιό του "εγγράμματο (που) έχει βγάλει όλο το δημοτικό", όπως χαρακτηριστικά διαβάζουμε στο ρεπορτάζ. Στην Αντίπαρο βρισκόταν με το υπόλοιπο συνεργείο και ο μουσικοσυνθέτης Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος μάλιστα ηχογράφησε μουσική και τραγούδια του νησιού, προκειμένου να εμπνευστεί για τα τραγούδια της ταινίας, μεταξύ αυτών και "Το τραγούδι της βάρκας", όπως ήταν ο αρχικός τίτλος του αγαπημένου "Θάλασσα πλατιά".  
Σε κάποια στιγμή η αγαπημένη ηθοποιός αποκάλυψε στον δημοσιογράφο πως εκεί στην Αντίπαρο ένιωθε πραγματικά ευτυχισμένη: "Σ' αυτόν τον τόπο, μακριά από τον θόρυβο, ανάμεσα σ' ευγενικούς ανθρώπους, η ζωή μου πήρε έναν άλλο, καινούριο ρυθμό... Γυρίζω όπου θέλω, όπως θέλω... Ξυπόλητη επάνω σ' ένα γαϊδουράκι, μ' ένα απλό φορεματάκι, ζω, έτσι φαντάζομαι, σε έναν τόπο, όπου όλα είναι απλά, ανεπιτήδευτα, που το μόνο στολίδι τους είναι ένας λαμπρός ήλιος, μια ακρογιαλιά και το βράδυ ένα χλωμό φεγγάρι. Ακούω το πρωί τα κοκόρια, βλέπω τα παιδάκια να πηγαίνουν σχολείο, τον παπά να χτυπά το σήμαντρο, τους χωρικούς να με καλημερίζουν. Η ψυχή μου χάνεται ευτυχισμένη σ' αυτήν τη θάλασσα και τότε νομίζω πως έχω ξαναγεννηθεί", εξομολογήθηκε. Άλλωστε, ελλείψει και αυτοκινήτων, η Αλίκη συνήθιζε να κυκλοφορεί στο νησί πάνω σ' ένα γαϊδουράκι, το οποίο μάλιστα και ονόμασε... "Μανταλένα", όπως δηλαδή το όνομα της ηρωίδας που ενσάρκωνε στην ταινία. 
Οι αρχικές εκτιμήσεις για το κόστος των γυρισμάτων έκαναν λόγο για ενάμιση εκατομμύριο δραχμές, ενώ η αμοιβή της Αλίκης Βουγιουκλάκη ανερχόταν στο 10% επί των ακαθάριστων εισπράξεων συν ένα επιπλέον ποσό 250.000 δραχμών ως "γκαραντί". Όμως, φαίνεται ότι τα πράγματα δεν ήταν μόνο ειδυλλιακά στην Αντίπαρο, καθώς είχε ξεσπάσει σκάνδαλο λίγες εβδομάδες αργότερα, όταν απογευματινή εφημερίδα δημοσίευσε την είδηση ότι ένα παιδί-ηθοποιός ηλικίας 10 ετών, που επρόκειτο να παίξει τον μικρότερο αδελφό της Αλίκης στην ταινία, αντικαταστάθηκε την τελευταία στιγμή, επειδή δήθεν η Βουγιουκλάκη ζήλεψε τη... δημοφιλία του. Να σημειωθεί ότι τελικά τον μικρότερο αδελφό της Βουγιουκλάκη στην ταινία τον υποδύθηκε ο Βασιλάκης Καΐλας, το παιδί-θαύμα του ελληνικού κινηματογράφου, που ήταν γνωστός και από προηγούμενες συμμετοχές του στη μεγάλη οθόνη, ενώ αρχικά για το ρόλο προοριζόταν ο Βαγγέλης Ιωαννίδης, ο οποίος επίσης είχε πάρει μέρος σε άλλες ταινίες, όπως "Το ποτάμι" του Νίκου Κούνδουρου. Να σημειωθεί ότι ο Ιωαννίδης συμμετείχε αργότερα σε ταινίες όπως οι "Μικρές Αφροδίτες", επίσης του Κούνδουρου, ενώ σίγουρα όλοι τον θυμόσαστε στο ρόλο του Μπάμπη Πετρόχειλου, του μικρότερου από τους τρεις γιους-"ρεμάλια" του Λάμπρου Κωνσταντάρα στην ταινία "Ο στρίγγλος που έγινε αρνάκι", όπως και από τη συμμετοχή του στις ταινίες "Γαμπρός απ' το Λονδίνο", "Ο τζαναμπέτης" κλπ. Πάντως, σχετικά με το "σκάνδαλο που ανακάλυψε μερίδα του Τύπου, ως προς το πρόσωπο του νεαρού της συμπρωταγωνιστή, η Βουγιουκλάκη το εξέλαβε ως κακοήθεια. "Αγαπώ όλους τους συναδέλφους μου, όποιος και αν είναι. Σε καμία περίπτωση δε θα καταδεχόμουν να κατέβω τόσο χαμηλά. Αφήνω τη δουλειά αυτή σε εκείνους που αρέσκονται να την εκτελούν... Λυπούμαι πραγματικά που με ανακάτεψαν σε μια υπόθεση, στην οποία δεν έχω καμία ανάμιξη" ήταν η απάντηση της πρωταγωνίστριας, όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ στο φύλλο της 09.07.1960.
Η ταινία, που συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ των Κανών τον Μάιο του 1961 χωρίς να διακριθεί, απέσπασε τρία βραβεία στο (πρώτο) Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο του 1960: σεναρίου για τον Γεώργιο Ρούσσο, πρώτου γυναικείου ρόλου για την Αλίκη Βουγιουκλάκη και δεύτερου ανδρικού για τον Παντελή Ζερβό. Στις αίθουσες έκανε πρεμιέρα στις 24 Οκτωβρίου 1960, ενώ συνολικά έκοψε 192.378 εισιτήρια ερχόμενη δεύτερη μεταξύ των ελληνικών ταινιών της σαιζόν. Δείτε τη διαφήμιση της ταινίας, όπως δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες της εποχής, η οποία εστίαζε στη "βασίλισσα της ελληνικής οθόνης" που πρωταγωνιστούσε στη "βασίλισσα των ελληνικών ταινιών" με τα 3 βραβεία:


1 σχόλιο: