Έχετε αναρωτηθεί ποτέ για το πότε ξεκίνησε στην πρωτεύουσα η αποκομιδή των σκουπιδιών με τα μεγάλα απορριμματοφόρα του δήμου; Πότε τοποθετήθηκαν οι πρώτοι μεταλλικοί κάδοι για να πετούν οι Αθηναίοι εκεί τα σκουπίδια τους, αλλά και τι γινόταν παλιότερα; Κατά πώς φαίνεται, διαβάζοντας παλιές εφημερίδες ανακαλύπτουμε ότι ο εκσυγχρονισμός του τρόπου καθαριότητας της Αθήνας έγινε το καλοκαίρι του 1936, ή έστω λίγους μήνες νωρίτερα, επί δημαρχίας Κοτζιά. Εκείνη την εποχή ήταν που τα αυτοκίνητα αντικατέστησαν τα κάρα σε ό,τι αφορά τη περισυλλογή σκουπιδιών στους κεντρικούς δρόμους της πόλης, και τοποθετήθηκαν οι πρώτοι σύγχρονοι, μεταλλικοί κάδοι
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα σχετικό ρεπορτάζ, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η ΒΡΑΔΥΝΗ στις 4 Αυγούστου 1936 (σελ. 6) - ήταν η μέρα που εγκαθιδρύθηκε η δικτατορία του Μεταξά, αλλά η είδηση δεν περιλαμβανόταν ακόμη στις εφημερίδες. Η εφημερίδα ενημέρωνε διεξοδικά τους αναγνώστες για το πώς εφαρμοζόταν το νέο σύστημα, το οποίο άλλωστε αφορούσε μόνο κεντρικές οδικές αρτηρίες και πλατείες της πόλης, το συνέκρινε με το μέχρι πρότινος ισχύον, ενώ επεσήμανε και την υποχρέωση των πολιτών να συμμορφωθούν με το νέο σύστημα, κάτι που ήταν ακόμη δύσκολο, καθώς οι περισσότεροι Αθηναίοι προτιμούσαν να πετούν τα σκουπίδια τους στο... δρόμο και όχι στα καλάθια του δήμου.
Διαβάζουμε ένα εκτεταμένο κομμάτι από το ιδιαίτερα γλαφυρό ρεπορτάζ της εφημερίδας, σύμφωνα με την ορθογραφία της εποχής:
"Ο πολιτισμός μας έρχεται σιγά-σιγά. Μας έρχεται όμως κάποτε. Έτσι τας τελευταίας ημέρας οι Αθηναίοι ευρέθησαν προς μιας νέας εκπολιτιστικής καινοτομίας του Δήμου. Η καινοτομία αυτή αφορά την καθαριότητα της πόλεως και συγκεκριμένως τον τρόπον της περισυλλογής των σκουπιδιών.
Ένα μεγάλο αυτοκίνητο του Δήμου διέρχεται βιαστικά μια ή δυο φορές την ημέραν τους κεντρικούς δρόμους. Σε ωρισμένα σημεία σταματά και πηδούν κάτω δυο υπάλληλοι. Είνε καλοενδεδυμένοι και τόσο καθαροί, που θα τους έπαιρνε κανείς για τραυματιοφορείς, αν οι μπλούζες των ήσαν λευκές. Και όμως δεν είνε νοσοκόμοι. Είνε απλώς οι μοντέρνοι σκουπιδιάρηδες του Δήμου Αθηναίων.
Με ρυθμικές κινήσεις αρπάζουν δυο μετάλλινα, στρογγυλά, ολοκάθαρα, σκεπασμένα καλάθια και τα τοποθετούν στο πεζοδρόμιο. Παίρνουν ύστερα δυο άλλα, που ήσαν προηγουμένως εκεί, και τα τοποθετούν στο αυτοκίνητο. Όλα αυτά γίνονται με τόση γρηγοράδα, που τελειώνουν σ' ένα μόνο λεπτό. Το αυτοκίνητο φεύγει αμέσως για να σταματήση και πάλιν πιο πάνω.
Οι πολίται μαζεύονται αμέσως μόλις φύγη το αυτοκίνητον και περιεργάζονται τα σιδερένια καλάθια με πολλή περιέργεια. Δεν ξέρουν τι συμβαίνει. Ούτε μπορούν να φαντασθούν ότι αυτά τα καθαρά αντικείμενα είνε δοχεία σκουπιδιών. Μα κυρίως δεν μπορούν να χωνέψουν πώς αυτοί οι καθαροί και καλοντυμένοι κύριοι είνε σκουπιδιάρηδες!
Η περιέργεια αυτή του κοινού είνε βέβαια δικαιολογημένη, όταν ληφθή υπ'όψιν τι γινότανε μέχρι σήμερον.
Για την περισυλλογή των σκουπιδιών, και από τους πιο κεντρικούς ακόμη δρόμους χρησιμοποιότανε συνήθως ένα κάρρο, ένα άλογο και ένας βρώμικος και ανυπόδυτος, τις περισσότερες φορές, καθαριστής, εφωδιασμένος μ' ένα φτυάρι. Το κάρρο σταματούσε μπροστά στα μεγάλα, πεπαλαιωμένα κουτιά των απορριμμάτων, που ήσαν μονίμως τοποθετημένα στα πεζοδρόμια. Από τη βάσι τους ηνοίγετο μια πορτίτσα και τα σκουπίδια εσκορπίζοντο στο δρόμο. Ο καθαριστής ήρχιζε να παλαμήζη, οι διαβάτες ελιβανίζοντο και ο αέρας ηγωνίζετο τις περισσότερες φορές με τον εργάτη του Δήμου για την κατοχήν των σκουπιδιών.
Το νέον λοιπόν σύστημα που περιεγράψαμε και το οποίον μυρίζει τόσο πολιτισμό, μπροστά στο παληό, εφηρμόσθη ήδη εις τας οδούς Σταδίου, Πανεπιστημίου, Φιλελλήνων, Αμαλίας, Αρεοπαγίτου, Ακροπόλεως, Όλγας, τας Πλατείας Ομονοίας, Συντάγματος, Σταδίου και τα Χαυτεία. Βραδύτερον θα επεκταθή και εις άλλας κεντρικάς αρτηρίας.
Ο Δήμος Αθηναίων, εν τούτοις, έχει ένα μεγάλο παράπονο από τους δημότας του. Λέγει, και πολύ δικαίως, ότι δεν αρκούν μόνον οι δικές του προσπάθειες για την βελτίωσιν της καθαριότητος. Πρέπει και οι δημότες επίσης να προσφέρουν την συνδρομήν των. Τα ωραία μετάλλινα καλάθια, που ετοποθέτησε στους δρόμους, δεν είνε μόνο για φιγούρα. Είνε για να πετούμε μέσα ένα άχρηστο χαρτί, μια πεπονόφλουδα και ό,τι άλλο έχουμε για πέταμα. Αυτό όμως δεν γίνεται συχνά. Και ενώ η υπηρεσία του Δήμου παίρνει τις περισσότερες φορές τα καλάθια αυτά εντελώς κενά, οι δρόμοι γύρω είνε γεμάτοι από χαρτιά, φλούδες και παντός είδους άλλα απορρίμματα. Οι διαβάται τους βρίσκουν προχειρότερο καλάθι σκουπιδιών.
Εκτός από τους διαβάτες όμως και οι περιπτερούχοι αποτελούν μια μόνιμη πληγή για την καθαριότητα των κεντρικών δρόμων. Καίτοι είνε ευχερέστατο να συγκεντρώνουν τα σκουπίδια μέσα εις τα περίπτερα των και να τα ρίπτουν ύστερα στο πλησιέστερον καλάθι απορριμμάτων του δήμου, προτιμούν να τα πετούν εις τον δρόμον και να ρυπαίνουν τον γύρω από το περίπτερον χώρον".
Από άλλα σημεία του ρεπορτάζ μαθαίνουμε ότι η υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων εκείνης της εποχής διέθετε 10 αυτοκίνητα και 320 δίτροχα για την περισυλλογή των απορριμμάτων, ενώ μεταξύ των καθηκόντων της ήταν επίσης το κατάβρεγμα των δρόμων, ο καθαρισμός τόσο της κεντρικής αγοράς όσο και των λαϊκών αγορών, το σκούπισμα των ασφαλτοστρωμένων δρόμων, η ταφή των νεκρών ζώων, το σκούπισμα της σκόνης και της λάσπης μετά από βροχή, η εκκένωση των πλημμυρισμένων υπογείων, ο καθαρισμός των ουρητηρίων και των ακάθαρτων ρεμάτων.
Καθώς δε, οι κάτοικοι της πρωτεύουσας διαμαρτύρονταν για τα αυξημένα τέλη καθαριότητας που κατέβαλαν στο Δήμο, ο συντάκτης επιχείρησε μία σύγκριση με μια από τις καθαρότερες ευρωπαϊκές πόλεις της εποχής, τη Βιέννη, η οποία ακολουθούσε ένα διαφορετικό σύστημα, καταλήγοντας:
"... Κάρρα ή αυτοκίνητα ασκέπαστα, περιφερόμενα με σκουπίδια, δεν θα συναντήση ποτέ κανείς στους δρόμους της Βιέννης, οι οποίοι συγχρόνως λάμπουν από καθαριότητα. Και είνε μεν αληθές, ότι αι Αθήναι δεν δύνανται να γίνουν εύκολα Βιέννη, στο σημείον τουλάχιστον αυτό, αλλ' όμως μπορούν ασφαλώς με μια συστηματική προσπάθεια και εργασία να βελτιωθούν τα πράγματα, ώστε να παύσουν να αποτελούν παράδειγμα ακαθάρτου Ευρωπαϊκής πόλεως".
Αν αναρωτιέστε τι είδους κάδοι υπήρχαν στις υπόλοιπες, μη προνομιούχες συνοικίες της πρωτεύουσας, δείτε τη φωτογραφία:
Σχετικά θέματα:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου