Μια φορά κι έναν καιρό, υπήρχαν κάποιοι Έλληνες ηθοποιοί, οι οποίοι ήταν πολύ διάσημοι και πολύ αγαπητοί από το κοινό, αλλά και καταξιωμένοι καλλιτεχνικά, άλλα είχαν την ατυχία να ζήσουν σε μια εποχή, κατά την οποία δεν γυρίζονταν ταινίες, δεν γράφονταν καλλιτεχνικές βιογραφίες, ούτε τα φωτογραφικά αρχεία ήταν αρκετά. Έτσι, σιγά-σιγά περιέπεσαν στη λήθη του κοινού.
Τον Ιούλιο του 1901, ένας συνεργάτης της εφημερίδας "Καιροί", ο οποίος υπέγραφε με το ψευδώνυμο "Ο Θεατρικός", σε σειρά άρθρων σκιαγράφησε με λίγα λόγια τα προφίλ των ηθοποιών του Βασιλικού (νυν Εθνικού) Θεάτρου εκείνης της σαιζόν. Δυστυχώς, τα άρθρα εκείνα δεν συνοδεύονταν από φωτογραφίες ή σκίτσα, αλλά και μόνο τα κείμενα παρουσιάζουν ενδιαφέρον, καθώς μας συστήνουν ηθοποιούς, που μια εποχή έλαμπαν στο σανίδι. (Τα κείμενα γράφτηκαν στις 13, 14 και 15 Ιουλίου 1901 και εδώ έχουν μεταφερθεί στη δημοτική).
Ευαγγελία Νίκα
Τρυφερή και ειδυλλιακή, προ ολίγων ετών παρουσίασε ήδη, εντός μικρού χρονικού διαστήματος, θαυμαστή εξέλιξη υποκριτικής δύναμης. Μελέτησε τη σκηνή από τα παρασκήνια από νεαρή ηλικία και όταν πάτησε το πόδι της σ' αυτήν αναδείχτηκε κάτοχος και των τελευταίων λεπτομερειών της. Στο οικογενειακό δράμα ήδη πρωτοστατεί και κατέχει την πρώτη θέση. Αβρή, ωραία, προικισμένη με όλα τα χαρίσματα της φύσης, φωνή διαυγής, παλλόμενη, θωπευτική στην ακοή, μιλά και ζωγραφίζει.
Η κ. Νίκα θέλει άνεση και συγκεκριμένους ρόλους για ν' ανέβει πολύ ψηλότερα. Και αυτά θα τα βρει στο Β. Θέατρο, όπου ο καθένας θα καταλάβει τη θέση του πολύ γρήγορα, χωρίς ν' αδικηθεί από κανένα. (σ.σ.: Σύμφωνα με τη Wikipedia, η Ευαγγελία Νίκα πέθανε το 1902 σε ηλικία 21 ετών).
Σαπφώ Μέγκουλα
Ένα από τα προσόντα της είναι ότι ευτύχησε να συνδεθεί σήμερα με τον κ. Μέγκουλα και να συνδέσει μαζί του τον καλλιτεχνικό της βίο. Η κ. Σαπφώ ακουγόταν πάντοτε ευάρεστα, το δε όνομά της φιγουράρησε πάντοτε σ' όλα τα προγράμματα των θεάτρων για το τραγούδι της. Υπόκριση φυσική, χαρακτήρας μάλλον ειδυλλιακό, παρά δραματικός, χαρούμενος παρά τραγικός, δάκρυα λίγα, γέλια πολλά, τραγούδι κρυσταλλώδες.
Βασιλεία Στεφάνου
Το αντίθετο κάπως της Σαπφώς στο είδος των ρόλων. Έχει μια φωνή διαπεραστική, η οποία όμως; διαπερνά την ακοή ευχάριστα. Φωτιά και δραματική δύναμη χαρακτηριστική. Η απαγγελία της είναι πινέλο. Η Βασιλεία θα διαπρέψει στην κωμωδία και στο οικογενειακό δράμα.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Μιμείται την Παρασκευοπούλου καλύτερα και από... την Παρασκευοπούλου. (σ.σ.: πρόκειται για την Ευαγγελία Παρασκευοπούλου, που θεωρείτο μια από τις κορυφαίες ηθοποιούς της εποχής).
Φιλία Αργυροπούλου.
Έρχεται να συμπληρώσει το ανωτέρω μπουκέτο και ν' αποτελέσει μαζί με την κ. Νίκα τα θεμέλια του θεάτρου.
Η κ. Αργυροπούλου αναδείχτηκε βαθμιαία σε ηθοποιό δύναμης και θα ήταν πράγματι πρώτης δύναμης, εάν δεν υποδυόταν και ρόλους, οι οποίοι δεν της ταίριαζαν. Ο ζήλος της και η αγάπη προς το επάγγελμά της την εξώθησαν και πέραν των ορίων, όχι της δύναμης της ψυχής της -διότι η δύναμη τς ψυχής είναι μεγάλη- αλλά της ιδιοσυγκρασίας της. Αυτό όμως είναι προς έπαινό της, διότι και έτσι κατέλαβε τη θέση της στην ελληνική σκηνή, στο δε εξωτερικό έτυχε εκτιμήσεως και συγκράτησε ολόκληρο θέατρο, ως άτλαντας. Η κ. Αργυροπούλου τέλος έχει και αξιοσημείωτο παρόν στο θέατρο, αλλά και ακόμη περισσότερο μέλλον. Το δε όνομά της, όπως και των ανωτέρω συναδέλφων της, είναι μια εγγύηση επιτυχίας.
Ολυμπία Λαλαούνη
Είναι πολύ γνωστή η κ. Λαλαούνη για την αντίληψη των ρόλων της. Τους ρόλους της τους καταλαβαίνει πρώτα με τα νεύρα και κατόπιν με τον εγκέφαλο, δηλαδή η σκέψη λαμβάνει αντίθετο δρόμο. Δεν κατεβαίνει από τον εγκέφαλο στα νεύρα, αλλά από τα νεύρα ανεβαίνει στον εγκέφαλο. Θα έλεγε κανείς ότι είναι αυτή η συγγραφέας του κάθε έργου, το οποίο έγραψε πρώτα κατά την ιδιοσυγκρασία της και ύστερα το κατάλαβε. Αυτό δεν είναι πάντοτε προτέρημα, αλλά ούτε και ελάττωμα. Εξαρτάται από τις περιστάσεις, αλλά και από τους ρόλους που παίζει. Ιδίως όμως στους ρόλου του Ίψεν υπήρξε άριστη ερμηνεύτρια. Εάν δε ο Νορβηγός συγγραφέας έρθει στο Β. Θέατρο, η κ. Λαλαούνη θα είναι η πρώτη εν Ελλάδι ερμηνεύτρια του.
Η κ. Φυρστ. (σ.σ πλήρες όνομα: Ελένη Φυρστ)
Είχε καιρό να εμφανισθεί ενώπιον του αθηναϊκού κοινού και δεν την περιμέναμε, όπως την είδαμε φέτος. Και είδαμε πράγματι κάτι έκτακτο στην κυρία Φυρστ, το οποίο δίκαια εκτιμήθηκε από τον κ. Βάχο. Χαρακτηρίζεται πρώτης δύναμης. Ενσαρκώνει το ρόλο της και τον διατυπώνει με όλο της το είναι. Τίποτε δεν αφήνει που να μην συμφωνεί με τον τύπο, τον οποίο παρουσιάζει. Την είδα το "Εμπάτε σκύλλοι αλέσετε" και την θαύμασα. Ακόμη την βλέπω εμπρός μου. Όλους τους άλλους τους λησμόνησα, την κ. Φρυστ όχι. Αλλά δεν λησμόνησα ότι έπαιξε και στον Αρχισιδηρουργό τη μικρή γυναικαδελφή της Κλάρας. Αυτός ο ρόλος δεν της πήγαινε. Και αυτό το ενθυμούμαι. Στο Β. Θέατρο όμως θα βρει τη θέση της και εκεί θα δειχθεί ποια πράγματι είναι.
Διονύσιος Ταβουλάρης
Αρχίζουμε από τον Δία, δηλαδή αρχίζουμε από έναν άνθρωπο, ο οποίος υποκρίνεται τόσο πετυχημένα το Δία στον Αμφιτρύωνα. Ο κ. Ταβουλάρης είναι τόσο γνωστός, ώστε θα ήταν αστείο η παρουσίασή του στη σκηνή. Άλλωστε θα ήταν μία ασέβεια προς το μακαρίτη τον πατέρα μου ν' αντιγράψω την περί του βίου του κρίση του, χωρίς ν' αναφέρω ότι η κρίση αυτή δεν είναι δική μου. Ο μακαρίτης Ραγκαβής έλεγε για τον Νιόνιο.
"Εγώ δεν θέλω να τον κρίνω. Ας τον κρίνουν οι επερχόμενοι και ο Θεός". Και οι επελθόντες τον έκριναν και τον θαύμασαν και τον χειροκρότησαν και μάλιστα ζήλεψαν και τα αιώνια νιάτα του. Τι άλλο θέλετε για τον Νιόνιο; Γλυκύτατος και τρομερός, κατ' εξοχήν τραγωδός και ρομαντικός ηθοποιός. Γεννήθηκε για το αρχαίο ένδυμα. Απαγγελία απολλώνια.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Φέρει πάντοτε μία καρφίτσα στο λαιμοδέτη του με το κεφάλι του Διονύσου, τον οποίο θεωρεί ως προστάτη των αρχαίων ηθοποιών. Μην του πείτε ότι είναι Βάκχος και δεν είναι Διόνυσος, διότι θα σας κρατήσει δέκα ώρες για να σας αποδείξει το αντίθετο.
(σ.σ.: Ήταν ο πατέρας της Ελένης Φυρστ)
Αντώνιος Νίκας
Ένας νέος -αλλ' αυτό δεν είναι χαρακτηριστικό, διότι ο κ. Νίκας είναι πάντοτε νέος. Τέλος πάντων, ένας νέος γεμάτος από ζωή, κίνηση, αντίληψη, κρίση. Ελαφρός κωμικός πάντοτε, με ένα παράδοξο χρώμα στους ρόλους του. Εάν ήταν ζωγράφος, θα έκανε αριστουργήματα με ένα μόνο χρώμα. Σε όλους τους ρόλους του είναι ο ίδιος, αλλά αλίμονο εάν δεν είναι ο ίδιος. Θα τον αποδοκίμαζαν. Αρέσει έτσι φυσικός όπως είναι, σαν να είναι στο σπίτι του. Η ομιλία του δεν έχει τίποτε το προσποιητό, ο δε λάρυγγας του -όταν δεν του κάθεται ριγανόξυλο στο λαιμό- αφήνει μαζί με τα κύματα της φωνής του ένα μυστήριο, το οποίο διέρχεται από τ' αφτιά σου και κάθεται στην ψυχή σου, την κάνει όμως πιο χαρούμενη. Μόλις σηκωθεί η αυλαία και δεις τον Νίκα, καταλαβαίνεις τι ρόλο θα παίξει και προδιατίθεσαι ότι θα γελάσεις. Αλλά το γέλιο, το οποίο σου αποσπά, είναι ηλεκτρικό. Αστράφτει μια στιγμή και σβήνει, για ν' αστράψει και πάλι. Χαρούμενος ορίζοντας με σύννεφα. Πρωτοφανές πράγμα. Εξηγήστε το αίνιγμά μου με την ψυχή σας, όσοι τον ακούτε, διότι με το πνεύμα δεν εξηγείται. Το Β. Θέατρο με τον Νίκα θα στολιστεί. Αλλά μακριά από ρόλους, στους οποίους δεν είναι ο Νίκας.
(σ.σ. Ήταν ο σύζυγος της Ευαγγελίας Νίκα)
Νικ. Μέγκουλας
Από τους πιο συμπαθείς Έλληνες ηθοποιούς. Μορφή γλυκιά, θελκτική, σταθερά δε στη σκηνή και αμετάβλητη, όσες φορές πρέπει να υποδυθεί έναν τύπο από την αρχή μέχρι το τέλος. Έχει ένα προσόν σπάνιο για ηθοποιό, ότι όχι μόνο είναι υποφερτός και σ' αυτούς ακόμη τους ρόλους, οι οποίοι δεν του ταιριάζουν, αλλά και περνάς όμορφα, ένα σπάνιο πράγματι προτέρημα για ηθοποιό. Απαγγελία διαυγής και γλυκιά, φωνή μελίρρυτος, κρυσταλλώδης και εύστροφη. Στα μέρη, που στο θέατρο λέγονται "peres nobles" είναι αληθινά θαυμάσιος. Παρατηρητικός πολύ, εμβαθύνει στους χαρακτήρες και κατορθώνει να κρατά προσηλωμένη την προσοχή του θεατή πάνω του. Οι Αθηναίοι τον λατρεύουν τον Μέγκουλα. Άκουσα πολλές κρίσεις γι' αυτόν, ότι είναι ένας από τους πρώτους Έλληνες ηθοποιούς. Και οι κρίσεις είναι δίκαιες. Γεμάτος φωτιά και ψυχική δύναμη.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: Έχει ένα δόντι σπασμένο κατά το ένα τρίο, το οποίο δεν θέλει να τ' αλλάξει. Είναι από τα ελαττώματα εκείνα, που κάνουν τους ανθρώπους συμπαθέστερους.
Δημ Αγγελάκης.
Νεαρότατος ανέβηκε στη σκηνή και από την πρώτη εμφάνισή του προσείλκυσε την προσοχή του κοινού, το οποίο τον περιέβαλε με εξαιρετική συμπάθεια. Έχει μια απαγγελία υπέροχης γλυκύτητας, δύναμη τραγωδού, προορισμένου ν' αφήσει το σημάδι του στην εποχή του. Και είναι πράγματι γεννημένος για την τραγωδία. Ως Ροσβαίν στην Δαλιδά δεν τον θυμάμαι πλέον, ως Θεμιστοκλή όμως στο ομώνυμο δράμα του κ. Καλοστύπη δεν τον λησμονώ, ούτε ως Πυγμαλίωνα, ούτε ως Ρέννον. Οι στάσεις του είναι πλαστικότατες. Νομίζεις ότι η σειρά της υποκρίσεως του παρουσιάζει ένα μουσείο, στο οποίο τα αγάλματα κατέρχονται από το στυλοβάτη τους και παρέρχονται το ένα μετά το άλλο ως οπτασίες. Ηθοποιός και ζωγράφος μαζί.
Ν. Ζάννος.
Μία φυσιογνωμία, η οποία διαπνέεται επί και εκτός της σκηνής από πνεύμα και μία λεπτή ειρωνεία. Τον βλέπεις και αρκεί. Τον ακούς, τον αισθάνεσαι μέσα στην ψυχή, από την οποία αποσπά κύμα φαιδρότητας, το οποίο σε κατακλύζει με ικανοποίηση. Τον Ζάννο, όσο περισσότερο τον βλέπεις επί σκηνής, τόσο ανακουφίζεσαι και ευχαριστιέσαι. Ποτέ δεν θα πεις γι αυτόν: "μα δεν θα τελειώσει πλέον;". Αυτό αρκεί, φρονώ, να δώσει την εικόνα του. Σ' αυτά πρόσθεσε και μία έκφραση μορφής δαιμονίως εύστροφη και τον έχεις ολόκληρο ενώπιον σου, χαριτωμένο, απαστράπτοντα από ευγυία και από φυσική υπόκριση.
Γρηγ. Τασσόγλους
Αρχίζω να στενοχωριέμαι, διότι φοβάμαι μήπως νομισθώ ότι δεν έχω άλλο σκοπό, παρά να ρεκλαμάρω τους επιλεγέντες για το Βασιλικό Θέατρο ηθοποιούς. Διότι σε όλους βρήκα μόνο προτερήματα και όχι ελαττώματα. Ευτυχώς όμως το αθηναϊκό κοινό τους εξετίμησε δεόντως και δεν φοβάμαι παρεξήγηση. Στενοχωριέμαι όμως και αυτήν τη στιγμή, διότι και τον Τασσόγλου θα τον χαρακτηρίσω και αυτόν με καλά λόγια. Ποιος δεν τον χειροκρότησε και ποιος δεν γέλασε με την καρδιά του για τη φυσική υπόκριση του; Φυσιογνωμία συμπαθής, κανονική, εύπλαστη και ευμετάβλητη. Από ρόλο σε ρόλο δεν τον γνωρίζεις εύκολα, παρά μόνο όταν ανοίξει το στόμα του ή και όταν κινηθεί και περιβληθεί με την ευαρεστούσα αίγλη της φυσικής και αφελέσταστης υπόκρισής του. Ως υπηρέτης δαιμόνιος. Ως ηλίθιος ευφυέστατος.
Κ. Χέλμης
Ο γιος της κ. Ελένης Χέλμη, στον οποίο κληροδότησε όλη την ανεξάντλητη σκηνική χάρη και ευφυία της. Και αυτός την τελειοποίησε ακόμη και την ανέδειξε. Όταν ο κ. Χέλμης υποκρίνεται επί της σκηνής , υποκρίνεται η ίδια η φύση. Οι ηλίθιοι έγιναν στον κόσμο για να τους υποκριθεί αυτός. Εάν μπορούσαν να το καταλάβουν, σας βεβαιώνω ότι ο Χέλμης θα ήταν ο προστάτης τους άγιος!
Ε. Φιρστ (σ.σ.: πλήρες όνομα Εδμόνδος Φιρστ, ήταν βαυαρικής καταγωγής)
Ο γαμπρός του κ. Δ. Ταβουλάρη και σύζυγος της κυρίας Φιρστ, για την οποία έγραψα προχθές. Φέτος, ο κ. Φιρστ εμφανίζεται εν δράσει στο αθηναϊκό κοινό και με αξιώσεις πρωταγωνιστού. Και δεν υστερεί πολύ στις αξιώσεις τους, ιδίως στους δραματικούς ρόλους, όπου παρουσιάζεται ευπρεπέστατος και κομψότατος. Όταν περιορισθεί στους ρόλους, οι οποίοι του ταιριάζουν καλύτερα, θα πρωτεύσει μεταξύ των πρώτων. Και αυτό θα γίνει στο Β. Θέατρο, όπου θα παύσει η ανάγκη υποδήσεως παντός ρόλου, ελλείψει καταλλήλου προσώπου.
Αργυρόπουλος.
Ο σύζυγος της κ. Αργυροπούλου. Εύσωμος, ευγενής, συμπαθέστατος. Γνωρίζει καλά τη σκηνή και το θέατρο, έχει δε το μέγιστο προτέρημα, ότι δεν ανοίγει τα φτερά πάνω από τη φωλιά του. (σ.σ. σήμερα το λέμε "δεν καβάλησε το καλάμι"). Ποτέ δεν είδατε τον Αργυρόπουλο να επιδιώκει ρόλο, ο οποίος καταλαβαίνει ότι δεν του ταιριάζει. Αυτό σας βεβαιώνω, ότι είναι μια αρετή σπάνια για ηθοποιό και προ πάντων Έλληνα. Γι' αυτό ακούγεται πάντοτε με ευχαρίστηση και δίκαια, δικαιότατα.
Θαλασσινός.
Τον κ. Θαλασσινό δεν τον γνωρίσαμε ακόμη ως ηθοποιό. Δύο ή τρεις φορές τον είδαμε στο θίασο Τσόχα, αλλά αυτό δεν αρκεί να δώσει τέλεια και ασφαλή ιδέα γι' αυτόν. Έχει όμως όλα τα προσόντα για να γίνει άριστος. Κομψός, ευπρεπής, εύσωμος, καλός το είδος. Άριστο θεμέλιο για μεγάλο οικοδόμημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου